परिभाषिक शब्दावली | Paribhashik shabdavli PDF

परिभाषिक शब्दावली (ParibhasParibhashik Shabdavli PDF) सरकारी काम-काज तथा विभिन्न कार्य-क्षेत्रों में दैनिक व्यवहार में अनेक शब्द ऐसे प्रचलित हैं जिनके हिन्दी तथा अंग्रेजी दोनों रूप प्रचलन में हैं। इसलिए यह आवश्यक है कि हिन्दी व्याकरण के विभिन्न उपकरणों के साथ कुछ पारिभाषिक शब्दों की जानकारी भी हो जिनके दोनों भाषा-रूप हम जान सकें। भारत सरकार के वैज्ञानिक एवं तकनीकी शब्दावली आयोग द्वारा प्रकाशित विविध शब्दावलियों से कुछ शब्द यहाँ दिए जा रहे हैं जो अंग्रेजी से हिन्दी के क्रम में हैं

Contents

Paribhashik Shabdavli

  1. Abandonment = परित्याग/ कमी
  2. Abbreviation = संक्षेप/ संक्षेपण
  3. Ability = योग्यता
  4. Abnormal = असामान्य
  5. Abalition = उन्मूलन/ समाप्ति
  6. Abridge = संक्षेप करना
  7. Absence = अनुपस्थिति
  8. Absentee Statement = अनुपस्थिति पत्रक (विवरण)
  9. Abstract = सार
  10. Abuse = दुरुपयोग
  11. Academic = शैक्षणिक/ अकादमिक
  12. Academic Counciul = विद्या-परिषद
  13. Academic-year = शैक्षणिक वर्ष
  14. Acknowledgement = पावती पर्ची/ प्राप्ति रसीद
  15. Acquire = अवाप्त करना
  16. Acting = कार्यकारी
  17. Action = कार्यवाही
  18. Activities = कार्यकलाप/ गतिविधियाँ
  19. Additional = अतिरिक्त
  20. Ad hoc = तदर्थ
  21. Adjourn = स्थगित करना
  22. Adjustment = समायोजन
  23. Administration = प्रशासन
  24. Appear = उपस्थित होना
  25. Appendix = परिशिष्ट
  26. Applicant = आवेदक
  27. Apply = आवेदन करना
  28. Applied = अनुप्रयुक्त/ व्यावहारिक
  29. Appointee = नियुक्ति पाने वाला/ नियुक्त व्यक्ति
  30. Appointing Authority = नियोक्ता/ नियुक्ति अधिकारी

परिभाषिक शब्दावली PDF

  • Appointment = नियुक्ति
  • Appreciation = प्रशंसा
  • Appropriation = विनियोजन
  • Approval = अनुमोदन
  • Arbitration = पंच फैसला
  • Arrears = बकाया
  • Acceptance = स्वीकृति
  • Accident = दुर्घटना
  • Account = लेखा/ हिसाब
  • Accountability = जवाबदेही
  • Accuse = अभियोग लगाना
  • Admissible = स्वीकार्य/ ग्राह्य
  • Amount = राशि
  • Annual = वार्षिक
  • As Follows = निम्नलिखित
  • Assent = अनुमति
  • Assets = परिसम्पत्ति
  • Association = संघ
  • Assume = कल्पना/ अनुमान
  • As Usual = नित्यवत
  • Backward Classes = पिछड़ा वर्ग
  • Bad Conduct =दुराचरण
  • Balance Sheet = तुलन-पत्र
  • Basic Pay = मूल वेतन
  • Bench (Law) = न्याय पीठ
  • Bibliography = संदर्भ ग्रंथ-सूची
  • Bilateral = द्विपक्षीय
  • Bill = विधेयक
  • Black List = काली सूची
  • Blue Print = रूपरेखा
  • Foot Note = पाद टिप्पणी
  • Foreign Affairs = विदेशी मामले
  • Forwarding Note = अग्रेषण पत्र
  • Freight = भाड़ा
  • Frequency = बारंबारता
  • Fundamental = मौलिक/ आधारभूत
  • Further Action = अगली कार्यवाही
  • Gazett = राजपत्र
  • Gazett Notification = राजपत्र अधिसूचना
  • Gazetted = राजपत्रित

Paribhashik Shabdavli PDF

  • Board = मंडल/ बोर्ड/ परिषद
  • Board of Studies = पाठ्यक्रम-समिति
  • Bond = बंधपत्र
  • Bonus = अधिलाभांश
  • Body = निकाय
  • Bribe = घूस/ रिश्वत
  • Brief = संक्षेप
  • Cabinet = मंत्रिमण्डल
  • Cadre = संवर्ग
  • Camp = शिविर
  • Cancel = निरस्त/ रद्द
  • Candidate = उम्मीदवार
  • Capital = पूँजी
  • Case = प्रकरण/ मामला/ विषय
  • Cash = नकद
  • Casual Leave =आकस्मिक अवकाश
  • Caution = सावधानी/ चेतावनी
  • Census = जनगणना
  • Collaboration = सहयोग
  • Column = स्तंभ
  • Commission = आयोग
  • Committee = समिति
  • Compensatory = क्षतिपूरक
  • Compliance = अनुपालना
  • Condition = स्थिति
  • Conduct = आचरण
  • Confirm = पुष्टि/ अनुरूप
  • Contingencies = आकस्मिक व्यय
  • Convene = संयोजन
  • Convey = सूचित करना
  • Corresponding = तदनुरूप
  • Corrigendum = शुद्धिपत्र
  • Council = परिषद
  • Counter Foil = दूसरी प्रति
  • Counter Signature = हस्ताक्षर प्रति
  • Covering Letter = आवरण पत्र/ मुख-पत्र
  • Credit = उधार/ साख
  • Cumulative = संचित/ उपचयी
  • Daily Allowance = दैनिक भत्ता
  • Dearness Allowance = महंगाई भत्ता

RPSC 1st Grade me aane vale Paribhashik Shabdavli PDF

  • Deed = विलेख
  • Delegate = प्रतिनिधि
  • Demote = पदावनत
  • Depart = प्रस्थान
  • Design = अभिकल्प/ रूपांकन
  • Diagram = आरेख/ मानचित्र
  • Despatch = प्रेषण
  • Directory = निर्देशिका
  • Discount = बट्टा
  • Dismiss = बर्खास्त करना
  • Disposal = निष्पादन
  • Division = विभाजन
  • Drawing = रेखाचित्र/ चित्रांकन
  • Duplicate = अनुलिपि/ नकल प्रतिरूप
  • Duty = कार्य
  • Duration = अवधि/ कालावधि
  • Ear Mark = चिहित/ चिहनित
  • Economy = अर्थव्यवस्था
  • Educational = शैक्षणिक
  • Efficiency = दक्षता
  • Electoral = निर्वाचक-सूची
  • Eligible = पात्र
  • Eliminate = निकाल देना
  • Employee = कर्मचारी
  • Employment = रोजगार
  • Endorse = पृष्ठांकन
  • Enforcement = प्रवर्तन
  • Enrolment = नामांकन
  • Evaluation = मूल्यांकन
  • Excess = अधिकता/ आधिक्य
  • Exclusive = अनन्य/ एकांतिक
  • Explusion = व्याख्यात्मक/ विवरणात्मक
  • Fair Copy = स्वच्छ प्रति
  • Favourable = अनुकूल
  • Finance = वित्त
  • Fiscal = राजस्व संबंधी
  • Fixation = स्थिरीकरण
  • Fixed Deposit = सावधि जमा
  • Follow up Action = अनुवर्ती कार्यवाही
  • Debar = वर्जन करना/ रोकना
  • Glossary = शब्द-संग्रह/ शब्दावली
    परिभाषिक शब्दावली

संज्ञा की परिभाषा और भेद
लिंग : परिभाषा एंव उनके भेद व लिंग परिवर्तन के नियम
सर्वनाम की परिभाषा और उसके भेद
विशेषण की परिभाषा और भेद
क्रिया विशेषण की परिभाषा और भेद
क्रिया की परिभाषा और भेद
पर्यायवाची शब्द
विलोम शब्द
मुहावरे
वाक्यांश के लिए एक शब्द
लोकोक्तियाँ
भिन्नार्थक शब्द
समास की परिभाषा और भेद

Leave a Reply

%d